Vergeet niet te rusten

Woorden over rust, in de dynamiek rondom het coronavirus. Deze oude leefregels bieden reflectie: vergeet niet te rusten!

Overdenking bij Leviticus 25:1-7 en Lukas 13:20-21

Zoekers, gelovigen,

Jezus zei: ‘Gods nieuwe wereld lijkt op gist. Een vrouw doet een klein beetje gist bij een grote zak meel. Daardoor verandert al het meel.’

Als het meel nu deze wereld is, onze wereld.
En dat perspectief van Góds nieuwe wereld brengt verandering.
Wát zou er dan veranderen?
Misschien komt er dan wel meer rust.

Volgt u de nieuwsupdates rondom het coronavirus?
Gaat u zelf op zoek naar nieuws, of hoort u er alleen over als u het toevallig ter ore komt? En wat heeft dat nieuws op u voor uitwerking?
De groeiende ongerustheid lijkt nu al het grootste effect van het virus is. Naast goed handen-wassen en hoesten in de elleboog is er dan ook nóg iets dat verstandig is om te doen: het hoofd koel te houden. Vergeet dus niet af en toe rust te nemen van de veelheid aan nieuws en gedachten.

Het volk Israël leert, vlak voordat ze in een nieuw land gaat wonen, over de waarde van rust. Zij zal de aarde van dat land gaan bewerken. Ze zal gaan berekenen, ploegen, zaaien, wieden – het onkruid weg tussen de gewassen. Ze zal zich ook zorgen gaan maken om regen en droogte, om de grote van de oogst en de hoogte van de winst. Maar níet elk zevende jaar. Dan een heel jaar niet, gebiedt de God van hun leven. Geen stress om ploegen en maaien, nog snel voor de regen, of toch even wachten. Een jaar maar gewoon zien wat er komt. Van: de hand aan de ploeg, dan: het land uit handen geven.

Om je te realiseren dat je niet alles zelf in de hand hebt, maar dat het land – en het leven – je gegeven is

De mens leert zó: het land waarop je straks wonen zal, is niet van jou. Als de tijd bijna vol is, na zes jaren, moet je het zevende jaar gebruiken om los te komen van gedachten over bezit en beïnvloedbare opbrengst. Dit zevende jaar wordt je geschonken om je te realiseren dat je niet alles zelf in de hand hebt, maar dat het land – en het leven – je gegeven is.

Ik las in een commentaar: ‘het behoort tot de levenskunst van gelovige mensen om op tijd te kunnen rusten’. Dat je een grens kunt stellen aan alles wat een mens in beslag kan nemen. Zodat niet de veelheid der dingen jouw hoofd en hart bepalen, maar dat wat écht belangrijk is: leven zoals in Gods nieuwe wereld. Om ons te helpen in die levenskunst kregen we een richtlijn: de 4^e van de tien geboden vertelt: Gedenk de sabbat. Gedenk het rusten. Níet-doen zul je, deze zevende dag, welk werk dan ook.

Zoveel rust – dat is toch niet te doen, denk je misschien.

Vergeet niet te rusten. Dat is verstandig en noodzakelijk advies. Maar wat wordt daar nu echt mee bedoeld? Hoe krijgt het vorm in ons leven? Een dag helemaal niet werken? De hele sabbat of zondag of zelfs het hele zevende jaar, vrij voor alle mensen? Zoveel rust – dat is toch niet te doen, denk je misschien. En hoe gaat dat dan met de arts in het ziekenhuis, de medewerker van buurtzorg, de dominee, je eigen werkmail en dat project dat af ‘moet’?

Een voorbeeld kunnen we nemen aan Jezus van Nazareth, hij die rondtrok en ons voor-leefde. In zijn werkzaamheden líjkt Jezus het vierde gebod regelmatig aan zijn laars te lappen. Lukas 13 vertelt over een vrouw die niet meer recht op kon staan, en die door Jezus rechtgezet wordt – op sábbat. Als Jezus hoort dat de leider van de synagoge hierom kwaad op hem is, zegt hij: ‘Wat zijn jullie schijnheilig! Als je koe of je ezel wil drinken, dan geven jullie hem te drinken. Ook al is het sabbat. Maar jullie willen niet dat deze vrouw op sabbat geholpen wordt?!’ En ook Johannes 7 vertelt dat er discussie ontstaat na een andere genezing op sabbat. Jezus zegt dan: wanneer een jongetje acht dagen oud is besnijden jullie hem, óók op sabbat omdat je anders de wet zou overtreden. Maar genezen mag ik niet?’ En dan geeft Jezus zijn toehoorders een verstandig advies: ‘Geef geen oordeel over wat je ziet, maar probeer te begrijpen wat het echt betekent.’ [Joh7:24]

Ook in de rusttijd kun je vruchten plukken die levenskracht geven.

Probeer te begrijpen wat het echt betekent: die regel om te rusten. Het betekent dat je steeds wordt gevraagd de balans te zoeken. Je niet in beslag te laten nemen door alles wat op je af komt en te kiezen voor wat echt belangrijk is. Dan kún je zelfs merken: dat er oogst is, zónder te zaaien. Dat je in de rusttijd vruchten kunt plukken die levenskracht geven. De regels uit Leviticus vertellen: als je hard gewerkt hebt, is er daarna genoeg oogst waarvan je zomaar plukken kunt. Een jaar als bonus. Rust die jou en de mensen om je heen iets oplevert.

Dat klinkt als een prachtig perspectief. Goed gist voor deze wereld. Juist in deze tijd nu onrust zo dichtbij kan zijn. En hoe zullen we dat dan aanpakken, die rust?

Plan jouw rust in & zoek een plaats van rust

Simpel, vertellen de regels in Leviticus: plan jouw rust in.
Zorg dat je het aan ziet komen, zorg dat je het vast legt. Dan kun je er rekening mee houden en je er ook echt aan wijden. Open de nieuws-apps één dag niet. Of kies bijvoorbeeld vaste momenten waarop je je informeren laat en vaste momenten van rust.

En ten tweede: zoek een plaats van rust. Een ruimte waarin je rusten kan. Zoek ruimte bij de bron van je leven. Bij de God, de Ene-over-jou.

Laat ze maar roepen,
dringen om ruimte die God toebehoort.
Rust nu mijn ziel.
Weet je geborgen, durf te geloven: God heeft je lief.

Lied bij deze overdenking: Liedboek 932 (Rust nu mijn ziel)

Deze overdenking is uitgesproken op zondag 8 maart 2020, in Trinitas – Protestantse Gemeente Heerenveen. Door ds. Anne-Meta Kobes-Gerritsen