Kerstpreek 2016 – It giet oan!

Bekijk de gehele dienst hier terug (link via NPO Start).

Kerst 2016. Bij Johannes 1:1-5 en 14-18

It giet oan!

Gemeente van Christus,
Zoekers, gelovigen,

Maar voordat ík ga spreken, wil ik eerst graag iets van ú horen:
Wie van u weet nog wat hij of zij deed op 4 januari 1997?
Inderdaad: toen werd de Elfstedentocht verreden.
Wie keek mee, vanaf de bank via tv of langs het ijs?
Wie was erbij op de schaats?

Weet u, die vragen hoef ik niet te stellen aan iedereen die 19 jaar of jonger is. Want jullie hebben de Elfstedentocht nog nooit meegemaakt! Het is in januari alweer twintig jaar geleden dat de laatste Elfstedentocht gereden werd. Tien jaar! En toch krijgen we iedere winter weer de kriebels. En wordt deze legendarische schaatswedstrijd besproken op radio, tv, bij de Wereld Draait Door, in de krant, op internet…. Vorige maand nog: toen het bestuur van de Koninklijke Vereniging De Friesche Elf Steden besloot dat bij de volgende Elfstedentocht iedereen verplicht een helm moet dragen. Dat bericht kwam ik alle kranten. Terwijl: is er al sprake van een naderende Elfstedentocht?

Pas als er een week echt stevige vorst voorspeld wordt, temperaturen van minimaal min 10, wordt de kans op een Elfstedentocht op de schaats reëel. Er volgen metingen en uiteindelijk: de persconferentie. Daar mag de voorzitter het verlossende woord spreken. Gaat het gebeuren? Is het vertrouwd? Iedereen wacht.. Als dan uit zijn mond de woorden ‘it giet oan’ komen, bruist de energie. Het gaat door! Dé tocht, de mooiste van allemaal: De Elfstedentocht gaat dóór!

It giet oan! Het gaat door! Het zijn krachtige woorden. Woorden vol van toekomst.

De kracht van die woorden is voelbaar. Ze hebben, net als de Elfstedentocht zelf, inmiddels nationale bekendheid. It giet oan! Het gaat door! Ze sporen aan, ze doen de hoop oplaaien. Het zijn krachtige woorden. Woorden vol van toekomst.

Beste kerstvierders, u zag het net al in het schaatsfilmpje met de kinderen: woorden hebben kracht. De kinderen gaven met hún krachtige woorden aanwijzingen, energie, stimulans, vertrouwen. En met resultaat.

Woorden hebben kracht. Nou, dat wist Bijbelschrijver Johannes ook. Zijn kerstverhaal begint met: ‘In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God’. [v1] En in vers 14 schrijft hij: ‘Het Woord is mens geworden en heeft bij ons gewoond, vol van goedheid en waarheid’ [v14]

Het verhaal van God en mensen krijgt een nieuw vervolg in dat mensgeworden Woord. We krijgen er een Woord bij! En Hij komt zomaar in ons midden wonen.

Het woord dat God is en was, is vlees geworden. Het verhaal van God en mensen krijgt een nieuw vervolg in dat mensgeworden Woord. We krijgen er een Woord bij! En Hij komt zomaar in ons midden wonen. – Aldus het kerstverhaal volgens Johannes. Maar wacht eens… Nee, ik hoor geen engelen zingen, ik zie nergens een stal, waar is de kribbe of dat lieve babytje? Nee, daar doet Johannes niet aan. Hij heeft zijn eigen stijl. En die is anders dan die van zijn collega-evangelie-schrijvers.

Johannes: het evangelie van het Woord

In de Bijbel vinden we vier evangeliën. Vier boeken die het leven van Jezus op aarde beschrijven en die vertellen over het goede nieuws dat Jezus bracht. De eerste drie evangeliën worden de synoptische evangeliën genoemd. Omdat ze op heel veel vlakken heel erg op elkaar lijken. Maar het vierde evangelie, het evangelie van Johannes, gaat zijn eigen weg. Johannes wil zijn eigen accent plaatsen. Namelijk: het accent op het Woord. Als geen ander beschrijft Johannes in zijn evangelie redevoeringen van Jezus, debatten, gesprekken. Woorden, vólop woorden. Het is niet voor niets dat het evangelie naar Johannes Het evangelie van het Woord genoemd wordt.

Weet u? Onze kerkvader Luther gaf aan dit Johannes-evangelie de voorkeur. Luther, die 500 jaar geleden zijn stellingen op de deur van zijn kerk spijkerde en daarmee de reformatie begon. Luther: hij voelde zich aangesproken door het Johannes-evangelie, want, zei hij: ik hoor daar Christus zélf in preken.

Goed. Een eigen stijl heeft Johannes dus, met een duidelijk accent op het Woord. En hij begint zijn evangelie dan ook bij de oorsprong van dat Woord. Dat is zíjn kerstverhaal. ‘In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God’. Johannes begint ‘boven’, in de hemel. En daarmee wil hij duidelijk maken: wat het Woord zegt, wat Jezus zegt, het zijn de woorden van God zelf! Want in het kerstkind Jezus, geboren in Bethlehem, is Gods woord krachtig en kwetsbaar mens geworden.

Nooit heeft de hemel zich duidelijker uitgedrukt, dan in Hem. Jezus is: Gods Woord in actie.

Johannes’ boodschap samengevat: Jezus was geen man met een hemelse boodschap, maar Hij ís de Boodschap uit de hemel, zélf. Nooit heeft de hemel zich duidelijker uitgedrukt, dan in Hem. Jezus is: Gods Woord in actie.

Woord in actie…
Stelt u zich eens voor dat u het onbegrijpelijk vindt wat ik vertel.
En dat u daarover zachtjes moppert, hier in Trinitas of thuis op de bank.
Dat u zegt: houd die dominee nog eens op, hoe lang duurt die preek eigenlijk, ik zit hier voor de muziek!
En dat er dan plotseling een microfoontje bij u zou hangen waardoor ik hier uw stem zou kunnen horen. Stelt u zich eens voor…

De kracht van die woorden zou groot zijn, denk ik. En misschien zou ik het niet laten merken, maar ergens in mijn binnenste zou door die woorden wel een snaar worden geraakt.

Wat je zegt en welke woorden je spreek: het heeft effect. Effect op mensen om je heen die zich geraakt kunnen voelen door jouw taal. Effect op jezelf: denk maar aan het verschil tussen jezelf moed of de put in praten. Als je spreekt komen jouw woorden in actie. Dan druk je uit wat je belangrijk vindt, dan heb je invloed op jezelf en een ander.

Kunnen wij dat ook zijn: Gods woord in actie?

Jezus is Gods Woord in actie.
Kunnen wij dat ook zijn: Gods woord in actie?
Ik denk dat we dat niet alleen kunnen, maar dat we daartoe ook zijn geroepen.
Ik denk dat wij opgeroepen worden om Woord in actie te zijn! Nu Jezus niet meer tastbaar onder ons aanwezig is, moeten wíj de mond van zijn spreken zijn.

Let dus op je woorden. Spreek met elkaar woorden van goedheid en waarheid. Een vriendelijk woord, een woord dat pleit voor vrede, voor begrip, voor geduld, een woord dat gaat: Hem achterna. Laat jij uit jouw mond horen, dát wat God zeggen wil met Kerst.

Dat ook wij Gods Woord in actie zullen zijn. Vandaag, en alle dagen van ons leven. Want: It giet oan! Het Woord gaat door! Zó zal het zijn. Amen