Je zou maar in Kana wonen! Dan had je heel wat te bespreken gehad, bij de bakker of op straat. Twee wonderen in korte tijd: een onbekende man red een bruiloftsfeest red en geeft een jonge man een nieuwe toekomst. Wat een wonderlijke verhalen! .
Er wordt wel gezegd dat alcohol drinken het nieuwe roken is: een gewoonte die je beter af kunt leren.
En dat ‘mag’ nu juist niet, niet deze maand! Want het is Dry January. Van gehoord? Zo heet de een campagne om een maand geen alcohol te drinken, na de vaak alcoholrijke feestdagen van de maand december. Zonder alcohol slaap je beter, verlies je gewicht en verbetert je huid. Bovendien bespaart het geld – zo vertelt de campagne ons. Er wordt wel gezegd dat alcohol drinken het nieuwe roken is: een gewoonte die je beter af kunt leren. Ik ben benieuwd wat u daar van vindt? Of misschien drinkt u sowieso al geen alcohol (meer)? Vanwege medicijngebruik of als bewuste keuze.
En nu lezen we midden in de maand waarin we proberen geen alcohol te drinken een Bijbelverhaal over wijn! Een verhaal over wijn die opraakt tijdens een belangrijk feest. Moeder Maria ziet het gebeuren en vraagt haar zoon Jezus, die ook uitgenodigd is voor deze bruiloft, om in te grijpen. Nu zouden wij dat misschien ook aan hem vragen, met de verhalen over Jezus’ leven in ons hoofd. We weten hoe wonderlijk Jezus kon handelen. Dat hij soms mogelijk maakte wat onmogelijk leek. Maar goed is het om te beseffen dat Jezus tot dan toe nog geen enkel wonder had gedaan. Er waren wel verwachtingsvolle woorden over hem uitgesproken, hij was gedoopt en daarbij had een wonderbaarlijke stem geklonken en was een duif neergedaald, maar zelf had hij nog geen wonderen verricht. Desondanks verwacht Maria dat Jezus het verschil kan maken. Zelfs zonder bewijs vertrouwt ze daar op. En dus gaat ze naar hem toe en merkt bij hem op: ‘ze hebben geen wijn meer’.
De reactie van Jezus is opvallend en klinkt ons misschien wat bits in de oren: ‘Wat wilt u van me?’ Zo kennen we Jezus niet. Of wel…? Want ook bij het tweede wonder dat Jezus verricht, onze tweede schriftlezing van vanmorgen, horen we een soortgelijke reactie. Als een man – werkzaam aan het hof van de koning – naar Jezus toe komt en vraagt of hij met hem mee wil gaan om zijn stervende zoon te genezen, reageert Jezus eerst afwijzend. ‘Als jullie geen tekenen en wonderen zien, geloven jullie niet!’ zegt Jezus tegen de hoveling. Deze reactie vinden we denk ik niet erg ‘pastoraal’… En deze verhalen zijn soms moeilijk te lezen als je zelf, of in jouw omgeving, zorgen om een kind hebt meegemaakt. En tegelijk is het boeiend om te zien hoe de interactie verloopt tussen de vragende mens en Jezus. Want daarin wordt een interessant patroon zichtbaar. Die bovendien wel eens iets met onze Dry January te maken kan hebben..
Laten we eens naar de structuur van beide verhalen kijken, want die komt opvallend overeen:
- Iemand vraagt hulp (Maria en de hoveling)
- Jezus lijkt te weigeren (Wat wilt u van me / als je geen wonder ziet, geloof je niet?)
- De persoon blijft vertrouwen (Maria bereid de dienaren voor / de hoveling blijft aandringen)
- Jezus grijpt inderdaad in – maar anders dan verwacht (Water wordt wijn / de jongeman leeft op)
- De betrokkenen gaan (nog meer) geloven (‘De leerlingen geloofden in hem’ / ‘De hoveling komt tot geloof, hij en al zijn huisgenoten’.
We zien Maria die om hulp vraagt en, ondanks de korte reactie van Jezus, toch de bedienden aanspoort, omdat ze vertrouwt op het wonder dat gebeuren kan. We zien de ambtenaar die Jezus uitnodigt en ondanks de afkeurende reactie tóch blijft aandringen, omdat hij erop vertrouwt dat Jezus het verschil kan maken. Beiden vertrouwen er op dat er een God is die mensen hoort en hen niet in de steek laat. Een God die mensen niet bij de pakken neer laat zitten, maar die ons meeneemt naar het feest van echt-leven.
Deze mens heeft scherp zicht op de hoop die leven doet.
Concluderend kun je zeggen dat de mens die naar Jezus toe komt, om een probleem aan de kaak te stellen en hulp te vragen, allerminst beneveld is. Deze mens heeft juist scherp zicht op wat hij of zij wil. Waar hij of zij op gelooft, vertrouwt en hoopt. Deze mens verkeerd allerminst in een roes, zoals dat je kan gebeuren door de alcohol, maar heeft scherp zicht op de hoop die leven doet.
En dat leert ons om met een heldere blik te leven. Het leert ons onze hoop, ons geloof en ons vertrouwen niet te laten verdoezelen, bijvoorbeeld door het idee dat geloven achterhaald zou zijn, of onzin is, of een sprookje. De verhalen leren ons hoop te houden en ze moedigen ons aan om niet in de roes van de maakbaarheid te leven maar in het nuchtere besef dat er veel meer is dan dat wij denken kunnen. Dat er een God is die – soms anders dan verwacht en misschien zelfs anders dan gehoopt – mensen een nieuwe toekomst geeft.
Wat een verhalen! Verhalen om nog eens over door te praten, misschien zelfs bij de bakker of op straat, of bij een feestje. Zodat we elkaar aanmoedigen om ons geloof en onze hoop niet te laten benevelen, maar de blik helder gericht te houden op de Bron van liefde, licht en leven. Dat lijkt mij een mooi oefening: deze Dry January.
Amen
Deze overdenking van dominee Kobes is uitgesproken op 19 januari 2020, Sionskerk Oudeschoot. Overdenking bij Johannes 2:1-11 en Johannes 4:46-54 .