Friesch Dagblad, Lodewijk Born | 31 oktober 2019

Hoe houd je als kerk de blik naar buiten en ben je niet alleen gefocust op interne zaken? In Heerenveen deed Protestantse Gemeente Trinitas dat dit jaar met het Geestdrift Festival. Een initiatief met waardevolle lessen voor andere kerken.

In Trinitas in Heerenveen hield de landelijke Protestantse Kerk maandag 28 oktober de bijeenkomst ‘Blik naar buiten?! Kerk-zijn in je eigen omgeving’. Een tournee die al wat langer door het land gaat om kerken te inspireren met goede voorbeelden, onder meer van pioniersplekken en andere vernieuwende ideeën wat betreft kerk-zijn in deze tijd.

,,Want hoe blijf je als kerk van betekenis in een veranderende samenleving, waarin het niet vanzelfsprekend is dat mensen geloven of naar de kerk gaan? Hoe kunnen we relevant blijven als kerk, ook door middel van kleine initiatieven?”, aldus Ramon de Bonte, werkzaam als pionierbegeleider bij de Protestantse Kerk en het Evangelisch Werkverband. Door verhalen te delen. Door ontmoetingen te creëren en zo te laten zien dat er heel veel gebeurt wat het (door-)vertellen waard is.

Er zijn in kerkgebouw Trinitas zo’n dertig geïnteresseerden op afgekomen: van Roden tot Reduzum. De Bonte opent de avond, met gebed, met geopende handen. ,,God, wilt u vanavond een vuur in ons ontsteken, een verlangen. Dat we daarmee aan de slag kunnen gaan of misschien ook niet.” Het is die open houding die er op de Kerk naar buiten-avonden geldt: doe je voordeel met wat je hoort en als het niks voor je is, dan is dat ook goed.

Klaverjassen

Anne-Meta Kobes-Gerritsen is predikante van de wijkgemeente Trinitas. ,,Iemand zei tegen mij bij binnenkomst: het lijkt hier wel een theaterfoyer!”, verwijzend naar de moderne uitstraling van de Heerenveense PKN-kerk.

Ze vertelt iets over de zaal waar de aanwezigen zich bevinden. ,,Dit is eigenlijk de oude kerkzaal van de vroegere Europalaankerk.” Ooit had men de moed om andere kerken in Heerenveen te verkopen en met dat geld de verbouwing en nieuwbouw van Trinitas te bekostigen. Nu is het een multifunctionele kerk met acht zalen, waar naast kerkelijke activiteiten van alles gebeurt. ,,Er is hier klaverjassen, ouderengymnastiek, maar ook Nederlandse taalles. De centrale ontmoetingsplek is de bar.” Sinds kort is men begonnen om er ook gezamenlijk te kijken naar voetbalwedstrijden van sc Heerenveen, compleet met voorbeschouwing.

Trinitas werd zo in zeven jaar tijd een ontmoetingsplaats ,,voor de wereld, voor de wijk hier, de Heerenveense samenleving en daarbuiten”. Dat laatste, als kerk naar buiten treden, dat bleek de lastigste opgave te zijn. ,,Een kerkgebouw heeft muren en een deur die op slot kan.” Daarmee hou je automatisch een bepaalde drempel voor sommige mensen om er eens naar toe te gaan, aldus de predikante.

Afstemmomenten – vergaderingen – hadden we in de snackbar met een frietje en croissantje

Skoatterwâld

Dus kwam het idee bij Kobes op om iets buiten de kerk te organiseren, in de nieuwbouwwijk Skoatterwâld. ,,Ik hoorde zo vaak van mensen als ik op huisbezoek was: ‘In onze nieuwbouwwijk kun je mooi wonen, maar ook prima langs elkaar heen leven…’ De buren even verderop kenden ze niet.”

Skoatterwâld, ontstaan in 2000, is namelijk een wijk die zeer snel groeit. In 2018 woonden er 4065 mensen. ,,In één jaar tijd is het aantal inwoners met 645 gestegen.” Er zijn zo’n 1400 huishoudens, met veel jonge kinderen en jongeren. ,,’s Ochtends zie je de uitvalswegen vol staat met forenzen die naar hun werk gaan. Tussen vijf en zes is er hetzelfde beeld bij terugkeer en overdag is het erg rustig in de wijk.” De doorstroom is ook nog groot, want bij vele huizen staat het bord ‘Te koop’ en ‘Verkocht’.

De wijk Skoatterwâld telt 364 doopleden, 228 belijdende leden en 84 overige leden. ,,Er is dus grote kans dat er iemand in de wijk lid is van onze kerk. Toch weten heel veel mensen dat niet van elkaar.”

Anne-Meta Kobes stapte naar de directeur van christelijke basisschool De Burcht in de wijk, ,,die toevallig ook lid van onze kerk is”. De predikante vroeg of het mogelijk was om in de teamkamer van de school een brainstorm te houden over ‘iets organiseren in de wijk’. ,,Hij zei direct ja.” De doelen: verbinding creëren in de wijk en de zichtbaarheid van Trinitas vergroten. De locatie was er al: het Skoatterplein met twee scholen, een kinderopvang, de instelling van Talant voor mensen met een verstandelijke beperking, een kunst-atelier, sportzaal en een snackbar. ,,Het is de centrale plek waar mensen elkaar treffen.”

Zo ging het groepje van vijf personen brainstormen. ,,We wilden een korte looptijd. Het moest binnen drie maanden georganiseerd zijn, met niet ‘te veel gedoe’. Daarnaast moest de activiteit een impuls geven. Iets wat energie zou opleveren.”

Besloten werd om aan te sluiten bij Pinksteren. ,,Pinksteren, een feest waarvan veel mensen niet meer weten wat het is. Maar waarbij je wel iets kan vertellen. Over de Geest van God en dat we geloven dat we mensen zijn die aan elkaar verbonden zijn.” Zo kwam er het Geestdrift Festival, op donderdag 6 juni, in het weekend voor Pinksteren. ,,Een gezellig wijkfeest voor alle bewoners van Skoatterwâld. Niks geen bekering, niks geen verborgen agenda.”

Een leerpunt van de predikante: ze was zo enthousiast en de voorbereiding liep zo vlot dat de kerkenraad nog nergens van wist. ,,Toen de kerkenraad vergaderde stond het eigenlijk al compleet in de steigers… Gelukkig keurden ze het nog dezelfde avond goed, maar mijn les was wel: vergeet de kerkenraad niet.”

Waarom het allemaal zo vlot liep, daar was volgens Kobes één ding dé sleutel in. ,,Iedereen deed waar hij of zij goed in was. En: het vertrouwen in elkaar. Je hoefde je nooit zorgen te maken of iets wel goed zou komen. Afstemmomenten – vergaderingen – hadden we in de snackbar met een frietje en croissantje en dat duurde nooit langer dan drie kwartier. Het meeste contact verliep via een WhatsApp-groep waar we met zijn vijven in zaten.“

Er werden duizend flyers gedrukt die vrijwilligers in de wijk verspreidden. Muziek wilde de eigen kerkband wel maken en iemand bood gratis aan om met een poffer-tjeskraam te komen. Voor de kinderen waren er oud-Hollandse spelen, zoals spijkerslaan en blikgooien.

Ook zag je bewoners van Talant dansen met onbekenden, die elkaar nadien nog weer eens opgezocht hebben

Het festival duurde van 17.00 tot 19.00 uur. ,,We hebben niet geteld hoeveel mensen er geweest zijn, maar de reacties waren prachtig. Zoals de vrouw die postte op Facebook: ‘Het was een geweldig gebeuren; echt een geestdriftig feest en hartstikke goed georganiseerd. Heb er van genoten samen met mijn drie zussen die een dagje bij mij waren. Het koor en de muziek; wij hadden echt een happy day’.”

Ook zag je bewoners van Talant dansen met onbekenden, die elkaar nadien nog weer eens opgezocht hebben. Er zullen bezoekers geweest zijn die ‘alleen even voor de hamburgers kwamen’ en toen weer weg waren, maar volgens Anne-Meta Kobes moet dat ook kunnen.

480 euro kostte het hele festival. Als er een vervolg komt, wil Trinitas de wijk er meer bij betrekken. Nu was het vooral dat de kerk iets organiseerde voor de wijk, maar waarom ook niet de basisscholen er bij betrekken met bijvoorbeeld een kunstexpositie?

De les die ze zelf leerde. ,,Soms moet je dúrven, gewoon gáán. Kijken waar het schip strandt en waarschijnlijk strandt het niet.” Bovendien was het iets waarbij niet gefocust werd op ‘een succes in getallen’ maar op de onderlinge verbinding. ,,We hadden vooraf totaal geen verwachtingen. Als er geen vervolg zou komen was het ook goed. We hebben daar niet eens over nagedacht bij de voorbereiding.”

Verhalenboek

In september kwam daar nog het Groot Heerenveens Verhalenboek bij dat op de Turfstekersmarkt werd neergezet. Ook een vorm van Kerk naar buiten. De burgemeester van Heerenveen, Tjeerd van der Zwan en stadionspeaker Jouke de Vries van sc Heerenveen, zeiden direct hun medewerking toe. Nu staat dat grote boek in de hal van Trinitas. ,,Nog altijd lezen mensen er in en schrijven er iets bij.”